استیک اسید در تولید مونومر ونیل استات، استرهای استات، استات سلولز، انیدرید استیک، اسید منو کلرو استیک و حلال برای سنتز ترفتالیک اسید کاربرد دارد .یکی از روشهای تولید استیک اسید کربونیلاسیون متانول میباشد. کربنیلاسیون متانول با استفاده از کاتالیزورهای همگن و ناهمگن برای سالهای متمادی مورد مطالعه قرار گرفتهاند. کاتالیستهای همگن صنعتی که برای سنتز استیک اسید با کربونیلاسیون متانول فاز مایع گزارش شده است شامل کمپلکسهای آلی-فلزی از جمله کاتالیستهای  ترکیب ایریدیوم و روتنیوم میباشد. اگرچه استفاده از کمپلکسهای همگن رودیوم ، همگن مبتنی بر کبالت، نیکل، ایریدیوم، رودیوم یا ایریدیوم در صنعت تولید استیک اسید راندمان بالای نشان داده است، استفاده از کاتالیستهای ناهمگن دارای مزایایی از جمله جداسازی آسان و عملکرد در فاز بخار میباشد که هدر رفت کاتالیست را کمتر میکند. مواد مختلفی مانند کربن فعال، خاک رس، آلومینا، سیلیس، زئولیت یا سایر جاذبها به عنوان پایه کاتالیستی برای توسعه کاتالیستهای ناهمگن مورد بررسی قرار گرفتهاند . زئولیت، نیکل، مس، طلا، پلاتین، پالادیوم، اسمیوم، ترکیب مس-نیکل، ترکیب موردنیت-مس، ترکیب پالادیوم و سریم، ترکیب روتنیوم و رودیوم، ترکیب لانتانیوم و رودیوم از جمله ترکیباتی بودهاند که جهت کربونیلاسیون متانول در فاز مایع یا بخار مورد توجه قرار گرفتهاند. اصلاح کاتالیست همگن مبتنی بر رودیوم با افزودن لیگاند از روشهای دیگر جهت افزایش فعالیت کاتالیستی میباشد. لیگاندهای فسفین و مشتقات آنها در بین مطالعات مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. پژوهش حاضر، فرایندهای  ،Monsantoشیمیایی تجاری شده با سیستم کاتالیستی بر پایه رودیوم و ایریدیوم در واکنش کربونیلاسیون فار مایع مانند Cativa ، و همچنین تعدادی از سیستمهای کاالیستی جایگزین از جمله کاتالیستهای ناهمگن جهت تولید استیک اسید Acetica برای حل برخی مشکلات فرایندی مانند جداسازی کاتالیست همگن در محیط واکنش خورنده را مورد بررسی قرار داده است.  

 

واژه های کلیدی:  استیک اسید، کربونیلاسیون متانول، فرایند مونسانتو، کاتالیست همگن، کمپلکسهای رودیوم.